Fatos Lubonja, gazeta DITA

Fatos Lubonja në shumë shkrime shfaqet si njeri i ndriçuar, që del para kopesë dhe thotë: “Jo këndej, ja ku gjendet rreziku. Jo kështu, e keni gabim...” Ai shumë herë na prishë gjumin dhe përrallat. Ai del në skenë dhe thotë: “Popull, babadimri nuk ekziston!”

Ne shpurdhim, përjargemi dhe e gjuajmë me çdo gjë dhe e shajmë me çdo fjalë, që na ofron koka jonë e rrumbullakët ballkanike. Ballkanike sepse ai nuk mendon si ballkanasit, por si intelektualët perëndimorë. Ai është diku dy shekuj para miletit. Ai kur sheh se na zemëroi, kupton se faza e shërimit nisi, shton edhe të dytën duke shpresuar se po na këndell akoma më shumë dhe bërtet:

“Popull, dhuratat që shpërndau babadimri, nuk i ka blerë dhe zbukuruar ai, por prindi juaj ia ka dhënë. Ai vetëm i shpërndau.”

Këtu ne gati sa nuk pëlcasim, jo vetëm se babadimri na del përrallë, por tani kuptojmë se edhe dhuratat që mendonim se u paketuan diku në polin verior, që erdhën me babadimrin duke lundruar mbi re me një qerre dhe zile, edhe ato paskan qenë gënjeshtra. Për të na zbritur në tokë, pastaj shton edhe të vërtetën përfundimtare: “Popull, babadimir nuk ka ardhur vet, por ai ka fituar lekë për ta kryer detyrën dhe ka fituar shumë.” Dhe, sipas normës ballkanike, shpërthen zhgënjimi jonë, trishtimi nga jeta pa përralla, konfrontimi me realitetin që nuk na pëlqen fare dhe pastaj nisja nga zero. Aty kuptojmë se besimin jonë se jemi dikush, qenka vetëm bindje jona, por jo edhe domosdoshmërish edhe e tjerëve. Aty kuptojmë se kur t'i braktisim iluzionet, duhet punë dhe të dëshmohemi vet, jo të krekosemi me vepra të huaja...

Fatos Lubonja u ngrit kundër shenjtorëve që i kanë vënë vetes aureolën, por janë bërë milionerë. Shenjtorët e pasur! Çdo ditë flitet e shkruhet kundër tyre. Artikulli i tij i fundit u trajtua si herezi. Mirëpo Lubonja vetëm tregoi integritet të vetin, qëndrimin intelektual duke pohuar se ai si njeri, nuk ka nevojë për babadimër, nuk ka nevojë për dhurata të rrejshme dhe nuk i duhen idhuj. Nëse i duhen dikujt, mund t' i marrë, por ai nuk ia rekomandon askujt.

Ne çdo ditë lexojmë se filani hyri në politikë mjeran dhe po del milioner. Lubonja lufton mendimin rural shqiptar, fisnor. Ai mendim që kishte krijuar Enverin dhe po krijon bosa. Mendim që rehabiliton edhe kriminel.

Mendësia tribale shenjtëron këta njerëz, perëndimorja, jo. Kjo e fundit nuk u falë asgjë, nuk maskon asgjë, as nuk ua ndryshon historinë, as nuk fsheh gjë nga jeta e tyre. Lubonja kishte shkruar në shkrimin e fundit ashtu si shkruan çdo intelektual i madh gjerman me dinjitetin dhe integritet të vetin. Kishte shkruar si çdo njeri që donë kombin e vet dhe ruan nga devijimet dhe nga vetëkënaqësia. Fatos Lubonja është patriot shumë i madh shqiptar i cili e donë popullin, por të emancipuar, jo të mashtruar dhe përkundër me përralla si ato të shekullit XIX. Lubonja është një patriot modern, si një patriot gjerman, i cili është i bindur se e liga duhet shkatërruar qysh në qelizë, për të evituar dëmin kolektiv. Fatos Lubonja është intelektual dhe patriot i madh shqiptar sepse kujdeset për kopshtin tonë dhe dëlirësinë e tij.

Të gjithë ata që në mënyrë folklorike mburren me veprat e huaja, e bëjnë këtë sepse të veta nuk kanë. Patriotizmi jonë rustikal, është i para dy shekujve. Kombin e donë ai njeri që nuk dëmton atë në ekonomi, që paguan tatime, që nuk merret me drogë, që nuk punon kundër interesave të tij, ai që punon, jo ai që ka vënë një flamur në mur dhe rrinë shtrirë tërë ditën pa bërë asgjë të mirë, as për familjen e vet, as për vendin. Nuk është patriot ai i cili mburret me vepra të huaja gjatë historisë, por me të vetat. Një profesor gjerman thotë se identitet kombëtar ka ai njeri, që venë identitetin e vet në diskutim, në lojë. Mirëpo jo ai që beson në identitetin nacional, sepse identiteti është në ndryshim e sipër dhe nuk është si religjioni, siç e trajtojmë ne.

Ne duhet të gëzohemi kur dikush kritikon një politikan sepse po vazhdojmë me të vjetrën dhe shenjtërimin e tyre. Populli duhet të mësohet me disatncimin nga personalitete e devijuara, që trajtojnë shtetin si pronë private. Edhe rrugët dhe shkollat mbajnë vetëm emrat e tyre. Kudo emra luftëtarësh thua se jemi në luftë dhe para kushtrimit. Një ditë në luftë dhe hero. Këngë. Tribuna. Sa kemi krijuar bindje të rrejshme, se vetëm UÇK çliroi Kosovën. Në Kosovë janë vrarë shqiptarë pas lufte dhe nuk është arrestuar askush. Lubonja lufton amnezinë, vetëkënaqësinë, dyfytyrësinë tonë. Ai adhuron shtetin ligjor, jo fisnor. Kështu tregohet dashuria ndaj kombit, jo duke lavdëruar gabimet e tij, por duke kritikuar defektet e tij. Pacienti nuk shërohet duke fshehur simptomat, por duke i mjekuar ato.

Lubonja në shkrimin e fundit nuk kishte thënë asgjë më shumë se sa kanë shkruar edhe gazetat tona, gazetat e jashtme apo atë që flasin shqiptarët nëpër oda. Fatos Lubonja është Voltaire shqiptar. Ai e donë këtë komb dhe vuan për skizofreninë e tij. Zëri tij është zëri i ndërgjegjes shqiptare.

Gazeta Dita me titull: Rreth debatit për Lubonjën dhe politikën