Siria dhe aktorët, gazeta Express

Rusia përkrah Bashar al Assadin dhe ndihmon ushtarakisht atë për ta luftuar Kalifatin. Rusia mirëpo ka simpati edhe ndaj Partisë së Punës së Kurdistanit (PKK, e majtë marksiste) që lufton Kalifatin dhe Turqinë. Turqia dëshiron ta rrëzojë Assadin dhe duke u përpjekur për ta arritur atë, ndihmoi konkretisht Kalifatin. Për nga bindja ideologjike Erdogani dhe Kalifati, nuk kanë shumë dallime, - bën përjashtim nacionalizmi osman i Erdoganit-, por më tepër tek mënyra e realizimi. Erdogani dëshiron ta realizojë gradualisht duke faktorizuar klerin, si Homeini, çfarë nuk i pëlqen aspak Perëndimit dhe ka ndikuar në ftohjen e marrëdhënieve. Sipas profesorit turk në Paris Ahmet Insel, Erdogani pas pranverës arabe shpresonte të bëhej lider, prijës i myslimanëve. Arabët mirëpo kanë një antipati ndaj osmanizmit dhe për rrënimin e Kalifatit historik, akuzojnë pikërisht Perandorinë Osmane, me të cilën mburret Erdogani. Erdogani do të dilte edhe nga NATO, ka diferenca të mëdha ideologjike me Perëndimin, por Turqia pa NATO-n, do të copëtohej nga kurdët me ndihmën ruse.

Tani për tani në mes Erdoganit dhe Perëndimit është një pe i hollë që mban lidhjen për interesa reciproke. Profesori i lartpërmendur turk, nënkryetar i Universitetit Pantheon në Sorbonë, thotë për “Le Figaro”, se sipas një anketë, njëzet për qind e votuesve të Erdoganit, do të dëshironin më shumë si shtet në kufi Kalifatin, se sa shtetin kurd. Ky fakt nuk është vetëm kallëzues i mosdurimit ndaj kurdëve, por është edhe tregues i qartë për simpatinë në Turqi ndaj Kalifatit dhe ku mund të bartet konflikti i ardhshëm. Profesori Ahmet Insel quan Erdoganin nacionalist.

Kalifati mirëpo ka tri dëshira: çlirimin e vendeve arabe, të Turqisë, Ballkanit deri në Austri, Andaluzinë e Spanjës, Kazakistanin deri tek kufiri i Indisë. E dyta, shndërrimin e të gjithëve në sunitë dhe plani përfundimtar, sundimi i botës. Kalifati ka pra ambicie të mëdha. Edhe Perëndimi ka tri dëshira: rrëzimin e Assadit, zhdukjen e Kalifatit dhe ndërtimin e rendit demokratik. A është populli i gatshëm për demokraci, nuk i bëhet vonë askujt. Egjipti, Iraku, Afganistani dhe Libia dëshmojnë të kundërtën. Edhe Rusia ka tri dëshira: ta shpëtojë Assadin, të ruajë ndikimin e vet në Lindje dhe eventualisht, të përdorë kurdët. Shumë dëshira ka edhe Irani, që ndihmon shiitët ushtarakisht. Pos Asadit, në Sirinë e copëtuar, janë të pranishëm: Kalifati, Al Nusra, pasuese e Al Kaidës, Hisbollahu (në përkthim, Partia e Allahut, ku tubohen shiitët) Irani, Rusia, SHBA, Europa, Turqia dhe Arabia Saudite, që ndihmon sunitët. Zyrtarisht nuk janë të gjithë, por praktikisht po, por nuk ka dyshim se i pranishëm është edhe Izraeli.

Perëndimi armatosë kurdët. Turqia bombardon kurdët. Turqia është në NATO. NATO pajtohet unanimisht me bombardimin e kurdëve që ka armatosur vet si aleat jozyrtar në luftë të përbashkët kundër Kalifatit. Turqia ka frikë nga faktorizimi i kurdëve dhe krijimi i shtetit të tyre. Duke parë bashkëpunimin e tyre me Perëndimin, lejoji NATO-n të përdorë bazën në Turqi, për të dobësuar aleancën perëndimore me kurdët. Perëndimi dëshiron t'i ndihmojë kurdët, por jo aq shumë, sa ata të llastohen dhe ëndërrojnë një shtet kurd dhe kështu të rrezikojnë raportet e NATO-s me Turqinë. Perëndimi do të pajtohej me ndonjë autonomi, por kurdët kanë kuptuar se ky është çasti tyre historik. Po të përkrahte Perëndimi shtetin kurd, do ta humbte Erdoganin për të cilin nuk ka mendim të mirë, por i duhet, se i shërben si trampolinë për ta mbajtur në kontroll Lindjen e Afërt.

Arabia Saudite që është inkubator i radikalizmit, bombardon Kalifatin, domethënë produktin e vet, që thuhet se financohet edhe nga Arabia Saudite dhe Katari. Arabia Saudite mirëpo është mike e madhe e Perëndimit. Perëndimi alarmohet nga dënimet që ekzekuton Kalifati, por nuk shqetësohet aq me dënimet e njëjta në Arabinë Saudite. Erdogani, sipas politologut, Ahmet Insel, në vitin 2006 dhe 2007 ishte mik i Assadit, por me një shpresë të madhe se do të bëhej lider i myslimanëve. Mbeti i zhgënjyer me shiitët dhe iu kthye sunitëve. Në fakt nacionalizmin osman të veshur me petkun fetar, kanë refuzuar të gjitha vendet arabe. (Vahabistët shqiptarë urrejnë Skënderbeun pse paska vrarë myslimanë, por adhurojnë Perandorinë Osmane, që ka vrarë arabë myslimanë dhe shkatërruar Kalifatin historik të profetit.)

Irani mbështet Assadin, por nuk i pëlqen konkurrenca e Kalifatit. Ai mbështet edhe Hisbollahun, por nuk i pëlqen liderizmi i Erdoganit në rajon. Në anën tjetër, përveç Izraelit, më shumë janë revoltuar me bombën atomike të Iranit arabët, se sa Perëndimi. Perëndimi është angazhuar për të plotësuar dëshirat e Izraelit, Arabisë Saudite dhe Turqisë. Në Lindjen e Afërt po përsëriten luftërat fetare si dikur në Europë në mes protestantëve dhe katolikëve, kur të gjithë ishin të bindur, se duke vrarë njerëz, po i shërbenin zotit.

Siria është vetëm fushëbetejë, ku përplasen interesat e Turqisë, Kurdistanit, Iranit, Izraelit, Perëndimit dhe Rusisë. Po luftohet për zona ndikimi dhe populli është vetëm pasojë. Ndërkohë kinezët po punojnë dhe kujdesen për kopshtin e tyre. Ndoshta diku pas një dekade, kuçedra kineze, Perandoria e Qendrës, do të shfaqet në botë me interesat e veta dhe kërkojë zonat e ndikimit. Shfaqja e Kinës në skenë botërore të interesave, do të bëjë një rikonfigurim dhe defragmentim të hegjemonisë.

Shteti kurd mirëpo i konvenon politikisht dhe për qëllime strategjike Izraelit. Izraeli mirëpo ka probleme me sunitët kurd dhe prandaj më shumë do të dëshironte PKK, që Perëndimi e ka në listë të organizatave terroriste, madje edhe Izraeli vet. Izraeli mirëpo merr pjesë edhe në stërvitjen ushtarake të kurdëve dhe lidhjet e tyre janë të hershme, që herë pas here janë ndërprerë për shkak të trysnisë amerikane, që e kanë bërë për ta qetësuar Turqinë (Frankfurter Allgemeine Zeitung me titull “Israelisch-Kurdische Beziehungen, - Raportet izraelito-kurde.) Në artikull citohet edhe një deklaratë e Netanjahut se ai, në Irakun Verior, do ta pranonte menjëherë shtetin kurd, çfarë tmerron Erdoganin. Turqia nuk ka më ambasadë në Izrael, Libi, Egjypt dhe Siri.

Për ta kuptuar katrahurën dhe tragjedinë e Sirisë, që tani ekziston vetëm në hartë, nevojitet përqendrim i madh: Putini armatosë Asadin, që lufton Kalifatin, çfarë i pëlqen Perëndimit, por që nuk i pëlqen mbijetesa e Assadit, që tani e quan diktator, më herët monark. Kurdët luftojnë për shtetin e tyre, çfarë i pëlqen Izraelit, por jo Turqisë. Kurdët luftojnë Kalifatin, që nuk i pëlqen aq shumë Turqisë, sepse kështu shndërrohen në aleatë të domosdoshëm të Perëndimit. Preferencat e Perëndimit janë fluide, sepse kanë parasysh raportet me Turqinë, por duke u përpjekur të mos humbin kurdët. Kjo është një ndërmarrje tepër e vështirë dhe në të ardhmen mund të ketë luhatje.

Perëndimit nuk i pëlqen Kalifati, por Arabia Saudite nuk ndalë prodhimin e radikalëve, ku ka shumë mbështetës, siç ka edhe në Turqinë e Erdoganit. Dy vendet sundohen duke u bazuar në sheriat. Revista “Spiegel” sjell krahasimin e dënimeve nga faqja “Middle East Eye": Blasfemia dënohet me vdekje në dy vendet. Për shpifje tek Kalifati rrihen me kamxhik, në Arabi Saudite sipas vendimit të një gjykatësi. Për seks para martesës, Kalifati rrahje me kamxhik dhe dëbim nga vendi. Arabia Saudite kamxhikim. Vjedhja nën dy pushtetet dënohet me prerjen e dorës. Për plaçkitje nga njerëz të armatosur, Kalifati dënon me prerjen e dorës së majtë dhe këmbës së djathtë. Arabia Saudite prerje e dorës dhe këmbës. Nuk ka sanksionuar se cilën, ndoshta është më demokratike dhe i akuzuari mund të shprehë dëshirën se cila këmbë apo cila dorë i duhet më pak. Homoseksualizmi dënohet me vdekje në dy vendet. Ndërrimi i religjionit në dyja vendet dënimi me vdekje. Sipas revistës gjermane Arabia Saudite nuk posedon Kod Penal. Mbreti që vdiq paska provuar, por nuk paska mundur të aprovojë një kod penal, sepse vahabistët nuk pajtohen. Ata paskan ndihmuar mbretin në përforcimin e pushtetit absolut dhe kanë ndikim të madh...

gazeta sot,bota sot