Është fakt se
patriotët themeluan një ushtri dhe ranë dëshmorë, por gjithashtu është fakt se
u nënshkrua një deklaratë për përfundimin e luftës pa asnjë kusht për
përmirësimin e gjendjes shqiptare. Ata sigurisht kanë pasur pretendime të
tilla, por mungoi mbështetja. Nëse vështrohet sot gjendja, atëherë mund të
konstatohet kjo: mijëra shqiptarë braktisën Luginën. Struktura e popullsisë
ndryshon çdo ditë dhe po kolonizohet me serb. Edhe këto janë fakte.
Është fakt se
Lugina është tokë shqiptare, por gjithashtu është fakt se gjendet nën
sovranitetin serb. Këtë e dimë të gjithë. Dimë edhe këtë: Perëndimi nuk pranon
ndryshimin e kufijve. Nuk pajtohet me ndryshimin e kufijve të Kosovës, nuk
pajtohet me ndryshimin e kufijve të Serbisë e gjetiu në Ballkan, edhe pse
nacionalistët e Ballkanit, do të
kënaqeshim duke u kënaqur me luftë kundër njëri tjetrit: ne duke dashur
të rifitojmë sedrën kombëtare dhe territoriale, nacionalistët fqinj duke na kërcënuar
se na kanë marrë pak dhe se do t’ ishin në gjendje të na copëtonin akoma më
shumë.
Ne nuk mundëm t’ i kthejmë ata në Karpate, ata nuk mundën të na dëbojnë
të gjithëve dhe nga kjo gjendje faktike, duhet të mësojmë dialektikën dhe gjuhën e ardhmërisë:
ashtu si u detyruan ta mësojnë francezët dhe gjermanët.
Është fakt se
Kosova përpiqet të integrojë serbet po “aq mirë”, sa edhe Serbia shqiptarët në
jug. Edhe në Kosovë po kërkojmë bashkëpunëtorë, që sa për sy e faqe shfaqen si
patriot serb, por që praktikisht mbrojnë interesat kosovare. Edhe Kosova po
kërkon serb të ndershëm, që kanë një ” viç” në fund të mbiemrit, por ata duke
pasur përkrahjen materiale të Serbisë, nuk ndjejnë nevojë të shndërrohen në
patriot vetëm ekspresiv apo në zvarranikë.
Kryetari i
Preshevës pat premtuar edhe dorëheqjen në rast se hiqet lapidari, por
politikani shqiptar vullnetarisht nuk braktisë karrigen. Kjo është traditë
shekullore, kombëtare. Ata iu bashkëngjitën idesë së imponuar për të treguar se
janë me popullin, por për ta mbrojtur,
nuk bënë asgjë. As ata që kishin financuar dhe ideuar atë pllakë memoriale. Ka
mundur të provohet mbrojtja në mënyrë paqësore, por politikanët e Luginës, nuk
patën guxim ta thërrasin popullin, edhe pse për përfitime vetjake, kanë lejuar
ngritjen.
Çdo politikan që
tregohet më nacionalist, shpreson të fitojë. Po luhet dhe po tallen me ndjenjat
shqiptare: njëri thotë “nuk e japim Luginën”, tjetri “nuk e japim Çamërinë”,
tjetri “do të bashkohemi” dhe pas dy rreshtave shton, “në Europë”, kurse
nacionalistët serb, “nuk e japim Kosovën”, po fakti: Kosova është aq e Serbisë,
sa Lugina e Kosovës. Lugina aq e Kosovës, sa Çamëria e Shqipërisë. Deklaratat e
tyre janë emocionale, e jo racionale siç i ka hije një shteti modern dhe u
shërbejnë përforcimit të pozitave. Politikanët tanë kalërojnë kalin hamshor dhe
po irritojnë botën duke vepruar si dikur politikanët serb. Me “albanofobi” dhe
“vandalizem” ata acaruan, ndezën dhe cytën shqiptarët.
As në Luginë, as në
Kosovë, as në Shqipëri, nuk brengosej njeri për të gjallët atje, por në
Ballkanin e çoroditur, po dhunoheshin të vdekurit; njëra palë dëshmorët shqiptarë, pala jonë nga
lëndimi i sedrës, varret serbe. Mu ashtu si i konvenonte Serbisë. Qeveria
serbe, si edhe në kohën e Millosheviçit, mburrej. Kjo krekosje meskine dhe
primitive, shqetësonte shqiptarët dhe serbet e përjetonin si fitore ndaj
faktorit shqiptar në Ballkan dhe, si të braktisur nga miqtë. Asaj mburrësie të
ulët, iu përgjigjëm ashtu si nuk duhej dhe u infektuam nga sëmundja e tyre për
të bërë vepra të poshtra e barbare si ato serbe. Për akte të tilla mbështetja u
gjet tek ligjëratat e liderëve tanë. Perëndimi nuk na ndihmoi pse ishim si
serbët, por pse dëshmuam qytetërim më të lartë. Këtë duhet ta kenë parasysh
politikanët shqiptarë dhe të mos manipulojnë emocionet e popullit dhe ta
shndërrojnë në popull barbar, që nesër të turpërohet nga veprat e veta.
Politikanët
shqiptarë në Luginë presin që patatet e nxehta, t’ i nxjerr dikush nga zjarri,
tjetri t‘ i qërojë dhe ata t’i hanë. Serbia mund të akuzohet për qindra vepra,
për dhjetëra duhet paditur në Gjykatën e Strasburgut apo të Hagës: për vrasje,
për dëbim masiv dhe pastrim etnik, për diskriminim në të gjitha fushat
jetësore, por politika jonë, nuk merret me problemet reale të Luginës, ajo
merret me shpjegimin e të kaluarës, me pleduaje kronistësh. Dhe, veprat tona,
lexohen në gazetat perëndimore dhe nuk duhet hamendur për të kuptuar se çka
mendon një qytetar i Perëndimit, kur lexon shprehjen e mllefit në “oborrin e
paqes”, siç i quajnë në gjermanisht varret.
Ata nuk merren
me krijimin e vendeve të punës, nuk merren me hapjen e akusherisë për ta
mbrojtur dinjitetin e grave shqiptare, ata nuk brengosen për ndërtimin e një
spital si nevojë e domosdoshme, ata nuk merren me ndërtimin e infrastrukturës
rrugore, ata nuk lodhen për ngritjen e një universiteti, nuk merren me
lehtësimin e kalimit të kufirit Preshevë-Kumanovë, Preshevë-Gjilan, por ata çdo
ditë shkojnë në zyrat e veta dhe zbatojnë ligje serbe. Politikanët që gjoja
pezmatohen për monumente, por nuk dinë të protestojnë kundër keqtrajtimit të
grave, të të sëmurëve nëpër spitalet e Nishit dhe të Vrajës, nuk meritojnë
mbështetje dhe vota, sepse ata nuk kuptojnë dhe nuk perceptojnë dhe nuk kapin
me shqisa, as me mendje, se ku dhe si preket dinjiteti i njeriut. Ku nisë
diskriminimi dhe ku përfundon poshtërimi.
Që nga 1912
qeveritarët serb, nuk kanë ardhur në Preshevë për të pirë çaj rusi, por për të
uruar ushtarët apo xhandarët e vet dhe për t’i protokolluar mjerimet që shkaktonin. Me urrejtje vetëm sa
dëmtojmë veten dhe provokojmë nacionalizmin tjetër. Perëndimi po trajton
Serbinë, ashtu siç kuron psikiatri një paranoid. Durim dhe medikamente
qetësuese. Po përpiqet t’ i kthejë nga qielli, ku i kishte katapultuar
Millosheviçi.
Ata po kundërshtojnë, por një ditë do të detyrohen të aterrojnë,
ose nga brenda, ose nga jashtë. Politikanët e Luginës shprehimisht deklarohen si patriot, por
praktikisht nuk kanë organizuar asnjë protestë kundër programit qeveritar serb
për ta varfëruar Luginën deri në shpërngulje masive. Politikanët shqiptarë
sillen si statist. Ata vetëm flasin për numra dhe eksod, por nuk e ndjejnë
veten kompetent për ta ndalur këtë. Këta protokollist i nevojiten Serbisë,
sepse në fakt, me praninë e tyre në politikën serbe, i dëshmojnë botës se janë
integruar dhe të barabartë, se i kemi të gjitha të drejtat, por ja që kemi një
mosmarrëveshje të vogël për një monument.
“Skllavi
nuk do të çlirohet, por ëndërron të bëhet skllavopronar”, e lexuar
Problemi i
Luginës nxjerr në pah një vazhdë shqiptare: kemi një shtresë të zjarrtë, që
është në gjendje të vdesë për atdhe, por menjëherë shfaqet grupi tjetër, finok,
arrivist, që din të vdesë vetëm për karrige dhe për t’ u pasuruar vet.
Edhe në kohën romake kemi pasur
perandorë, por ata nuk janë mësuar prej tyre si të çlirohemi ne, por si të
bëhen pjesë e pushtetit romak për t’ i nënshtruar ilirët në mënyrë më të
përkryer.
Kemi pasur edhe vezirë në Perandorinë Osmane, por ata kanë shuar
kryengritjet tona më ashpër dhe më shpejt se osmanët. Në të vërtet elitat tona
kanë vazhduar të sillen si paraardhësit e tyre dhe janë bërë pjesë apo kopje e
pushtetit dhunues. Kemi Berishën në Shqipëri që sillet si Enveri, nëse i
rrezikohet karrigia. Mund të bëni çka të doni, me rëndësi mos t’ i suleni
karriges së tij. Kemi hajninë dhe korrupsionin dhe nepotizmin dhe
kriminalitetin në Kosovë, si në kohën e Serbisë. Lugina diskriminohet me
shqiptarë në politikë, më tragjikisht dhe me efekte të mëdha, se sa do të na
kishin bërë vet serbet. Kështu është edhe në Maqedoni.
Me një fjalë, ata që na
qeverisin, nuk duan që ne vërtetë të jemi qytetarë të lirë dhe të barabartë,
por luftojnë për akomodimin e vet. Para syve të tyre, Lugina po zbrazet. Ata
mbajnë procesverbale. Dhe, përgjithësisht, politikanët tanë na shtypin, na
vjedhin, na diskriminojnë, na keqtrajtojnë, na rrahin, na mashtrojnë, na
gënjejnë, na vrasin si pushtuesit e djeshëm dhe të sotshëm, sepse këta njohin
plagët tona dhe dinë si rrëzohemi dhe si mashtrohemi dhe si qetësohemi dhe si
hidhemi në dremitje apo kllapi dhjetëvjeçare.
Kosova nuk
brengoset për Luginën, si dje Shqipëria që nuk ishte e interesuar për Kosovën.
Ajo flet për Mitrovicën thua se nuk ekziston Lugina. Politikanët shqiptarë nuk
i merr vesh njeri, ata tjerrin lesh, që nuk mund ta përdorë askush. Shqipëria dhe Kosova kanë kryeministra,
ministra dhe ambasadorë. Ata kanë mundur ta alarmojnë botën për gjendjen e
mjerë në Luginë.
Nuk e kanë bërë dhe vështirë se mund ta bëjnë, sepse Perëndimi
është i zhgënjyer me ta dhe nuk i fton as për takime formale. Zëri nuk iu
dëgjua as vëllait të Berishës e Hashimit, Erdoanit të Turqisë. Kjo dihej dhe
nuk pritej. Ai nuk u shfaq në Ballkan për të ndihmuar shqiptarët, por për ta
rritur ndikimin e vet. Mirëpo ja që
veprimtarët e Preshevës ditkan pak më shumë se sa imagjinon njeriu nga larg dhe
i drejtohen Strasburgut për monumentin:
Ata nuk ngrenë
akuzë në Strasburg për vrasjen e shqiptarëve
Ata nuk ngrenë
akuzë në Strasburg për dëbimin e
shqiptarëve
Ata nuk ngrenë
akuzë për mosfinancimin dhe pengimin e
akusherisë për gratë shqiptare
Ata nuk ngrenë
akuzë për mosfinancimin dhe pengimin e
ndërtimit të një spitali për shqiptarët, klinikë për fëmijë
Ata nuk ngrenë
akuzë kundër Serbisë për moshapjen e një universiteti në Luginë
Ata nuk ngrenë
akuzë për degradimin e komunës në bashkësi lokale pa kompetenca
Ata nuk ngrenë
akuzë në Strasburgu kundër programit serb për varfërimin e Luginës
Ata nuk ngrenë
akuzë kundër diskriminimit me program shtetëror
Ata nuk ngrenë
akuzë në Strasburg kundër kolonizimit të Luginës
Ata nuk ngrenë
akuzë për vështirësitë kufitare në mes Kosovës dhe Maqedonisë
Ata nuk ngrenë
akuzë për provimin e patentës që duhet ta bëjnë 30 kilometra larg, në Vrajë
Ata nuk merren
me këto probleme të vockla, por vetëm më çështje të mëdha. Çdo pushtues do ta
kishte dëshiruar një elitë të tillë politike, si ajo shqiptare në Luginë, si
ajo shqiptare në Maqedoni, që firmosi diskriminimin e shqiptarëve dhe të gjuhës
shqipe.
Po kjo gjendje e
nderë në Luginë a ka zgjidhje? Po, ka. Serbia nuk është demokratizuar akoma sa
duhet, por është aq demokratike sa të tolerojë kryengritje paqësore:
politikanët shqiptarë mund të grumbullojnë njëqind vullnetarë, që bëjnë grevë
urie në qendër të qytetit dhe të kërkohet barazia sipas ligjeve europiane.
Brenda atyre njëqind vetave, të shtrihen edhe ata, nëse janë në shërbim të
popullit, nëse mendojnë se duhet t’ i japin llogari elektoratit, që i ka
votuar.
Dy kryetarë të komunave shqiptare, një deputet i Skupshtinës serbe në
grevë urie, me njëqind patriot shqiptarë, lajm plot bujë. Ky vetëmohim, do të
ndiqej nga shtypi botëror dhe Serbia do të detyrohej ta ndryshojë programin e
saj shtetëror diskriminues. Perëndimi kupton këtë gjuhë, por jo të
nacionalizmit dhe të rrahjes së gjoksit kur nuk ke forcë. Po nëse bota e
injoron dhe lejon vdekjen e 103 shqiptarëve, a ka edhe rrugëdalje tjetër?
Po,
ka. Na mbetet kjo që kemi. Do të
vazhdohet me eksodin si deri tani dhe do t’ i bashkëngjiten familjeve edhe
dhjetëra mijëra të mbetur, në: Belgjikë, Zvicër, Gjermani, Norvegji, Itali,
Suedi, Danimarkë, Kanada dhe SHBA. Dhe, pas dy dekadave, politikanët e atjeshëm
do të pensionohen dhe nuk u nevojitet më popull votues dhe nuk do të ketë. Pasi
të ndryshojë struktura e popullsisë, atëherë do të quhet “Srpska Dolina”
(Lugina Serbe).
Nëse heshtet si deri tani, Serbia mund të bëhet pjesë e BE-së
duke diskriminuar shqiptarët si në kohën e Millosheviçit. Kjo nuk duhet lejuar.
Për ta fituar lirinë Kosova, pat paguar çmim të lartë çdo shqiptar i saj dhe ka
lënguar çdo shqiptarë në botë. Për ta fituar barazinë Lugina, nuk duhet luftë
dhe urrejtje, por pikë së pari
gatishmëri për vetëmohim. Kështu fitohet empatia e botës përparimtare, mirëpo
meqenëse politikanët e Preshevës nuk rrezikojnë karriget e tyre, atëherë do të
vazhdohet me protokollimin e humbjeve...
Histeria
nacionaliste, gazeta Dita
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen