Erich Fried
Dhuna
Dhuna nuk fillon,
kur një njeri tjetrin ngulfat.
Ajo fillon kur njëri thotë:
"Unë të dua:
Ti më takon mua!“
Dhuna nuk fillon,
kur të sëmurët vriten.
Ajo fillon kur njëri thotë:
"Ti je i sëmurë:
Dhuna fillon,
kur prindërit
sundojnë fëmijët e tyre të dëgjueshëm.
Dhe kur papët dhe mësuesit dhe prindërit
kërkojnë vetëpërmbajtje.
Dhuna sundon atje, ku shteti thotë:
"Për të luftuar dhunën,
nuk duhet të ketë më dhunë,
përveç dhunës sime."
Dhuna sundon
ku dikush, apo diçka
është shumë e lartë,
ose shumë e shenjtë,
për t’u kritikuar.
Ose, ku kritikës nuk i lejohet të bëjë gjë
por vetëm të flasë.
dhe shenjtorët ose të mëdhenjtë
mund të bëjnë më shumë sesa të flasin.
Dhuna sundon aty ku thuhet:
"Ty të lejohet përdorimi i dhunës!“
Por edhe aty ku thuhet:
"Ty nuk të lejohet përdorimi i dhunës!"
Ligji Themelor i Dhunës
thotë:
"E drejtë është ajo që ne bëjmë.
Dhe çfarë bëjnë të tjerët
ajo është dhunë.”
Dhuna sundon atje,
Dhuna sundon atje,
ku ajo burgos kundërshtarët e saj
dhe shpif ndaj tyre
si nxitës të dhunës.
Dhuna ndoshta nuk mund kurrë
të mposhtet me dhunë,
por mbase jo gjithmonë
pa dhunë.
Ti
Aty ku nuk ka liri
je ti liria
Aty ku nuk ka dinjitet
dinjiteti je ti
Aty ku nuk ka ngrohtësi
Ku nuk ka afërsi të njeriut me njeriun
je ti afërsia dhe ngrohtësia
Zemra e botës së pa zemër
Buzët tua dhe gjuha jote
janë pyetje dhe përgjigje
Në krahët tu dhe në prehrin tënd
është diçka si qetësia
çdo e „detyruarpërtëikur“ prej teje
shkon te rikthimi
Ti je një fillim i së ardhmes
Zemra e botës së pa zemër
Ti nuk je një artikull besimi
dhe as filozofi
as rregullore dhe as pronë
në të cilën kapet njeriu
Ti je një njeri i gjallë
ti je një grua
dhe mund të lajthitësh dhe të dyshosh dhe me qenë e mirë
Zemër e botës së pa zemër
Die Gewalt
Die Gewalt fängt nicht an,
wenn einer einen erwürgt.
Sie fängt an, wenn einer sagt:
„Ich liebe dich:
du gehörst mir!“
wenn einer einen erwürgt.
Sie fängt an, wenn einer sagt:
„Ich liebe dich:
du gehörst mir!“
Die Gewalt fängt nicht an,
wenn Kranke getötet werden.
Sie fängt an, wenn einer sagt:
„Du bist krank:
Du musst tun, was ich sage!“
wenn Kranke getötet werden.
Sie fängt an, wenn einer sagt:
„Du bist krank:
Du musst tun, was ich sage!“
Die Gewalt fängt an,
wenn Eltern
ihre folgsamen Kinder beherrschen,
und wenn Päpste und Lehrer und Eltern
Selbstbeherrschung verlangen.
wenn Eltern
ihre folgsamen Kinder beherrschen,
und wenn Päpste und Lehrer und Eltern
Selbstbeherrschung verlangen.
Die Gewalt herrscht dort wo
der Staat sagt:
„Um die Gewalt zu bekämpfen
darf es keine Gewalt mehr geben
außer meiner Gewalt!“
„Um die Gewalt zu bekämpfen
darf es keine Gewalt mehr geben
außer meiner Gewalt!“
Die Gewalt herrscht
wo irgendwer oder irgend etwas
zu hoch ist oder zu heilig,
um noch kritisiert zu werden.
wo irgendwer oder irgend etwas
zu hoch ist oder zu heilig,
um noch kritisiert zu werden.
Oder wo die Kritik nichts tun
darf,
sondern nur reden,
und die Heiligen und die Hohen
mehr tun dürfen als reden.
sondern nur reden,
und die Heiligen und die Hohen
mehr tun dürfen als reden.
Die Gewalt herrscht dort wo
es heißt:
„Du darfst Gewalt anwenden!“
Aber auch dort wo es heißt:
„Du darfst keine Gewalt anwenden!“
„Du darfst Gewalt anwenden!“
Aber auch dort wo es heißt:
„Du darfst keine Gewalt anwenden!“
Die Gewalt herrscht dort,
wo sie ihre Gegner einsperrt
und sie verleumdet
als Anstifter zur Gewalt.
wo sie ihre Gegner einsperrt
und sie verleumdet
als Anstifter zur Gewalt.
Das Grundgesetz der Gewalt
lautet: „Recht ist, was wir tun.
Und was die anderen tun,
das ist Gewalt!“.
lautet: „Recht ist, was wir tun.
Und was die anderen tun,
das ist Gewalt!“.
Die Gewalt kann man
vielleicht nie
mit Gewalt überwinden,
aber auch nicht immer
ohne Gewalt.
mit Gewalt überwinden,
aber auch nicht immer
ohne Gewalt.
Du
Wo keine Freiheit ist
bist du die Freiheit
Wo keine Würde ist
bist du die Würde
Wo keine Wärme ist
keine Nähe von Mensch zu Mensch
bist du die Nähe und Wärme
Herz der herzlosen Welt
Deine Lippen und deine Zunge
sind Fragen und Antwort
In deinen Armen und deinem Schoß
ist etwas wie Ruhe
Jedes Fortgehenmüssen von dir
geht zu auf das Wiederkommen
Du bist ein Anfang der Zukunft
Herz der herzlosen Welt
Du bist kein Glaubensartikel
und keine Philosophie
keine Vorschrift und kein Besitz
an den man sich klammert
Du bist ein lebender Mensch
du bist eine Frau
und kannst irren und zweifeln und gutsein
Herz der herzlosen Welt
Erich Fried
është lindur më 6 maj 1921 në Vjenë, vdiq më 22 nëntor 1988 në Baden-Baden,
Gjermani. Ishte poet, shkrimtar, eseist dhe përkthyes gjerman nga Austria. Ka
publikuar mbi dyzetë vepra me poezi, tregime, një roman dhe ese.
Ai konsiderohej
në qarqe konservatore dhe të djathta si problematik. Një nga poemat më të
famshme të tij është Was es ist, e cila konsiderohet si një model shembullor i poezisë moderne të
dashurisë dhe është bërë pjesë integrale e librave të leximit, në të cilat
bëhet fjalë për dashurinë.
Veprimtaria
e tij ngërthen kryesisht vargje lirike. Fried konsiderohet një nga përkthyesit
më të rëndësishëm të Shekspirit, pasi ai arriti për herë të parë të
transferonte lojërat e fjalëve dhe neologjizmat e dramaturgut anglez me kuptim
të plotë.
Nga gjermanishtja Lis Bukuroca
Nga gjermanishtja Lis Bukuroca
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen